De bruidsjurk

Bij feest hoort feestkledij. Bij een huwelijk mag het nog wat meer zijn. De hoofdrolspelers stralen in hun huwelijkskledij en de gasten dossen zich uit. Vandaag kiezen bruid en bruidegom hoe ze zich kleden. Lange tijd zijn er daar regels voor. De kleren en bijbehorende accessoires staan symbool voor een geslaagd huwelijk. De evolutie van de huwelijkskledij illustreert de veranderende betekenis van het huwelijk, rolpatronen, sociaaleconomische situaties, tijdsgeest en mode.

Eind 18e eeuw verschijnt in rijke middens de witte bruidsjapon. Bij een volks huwelijk huwde de bruid tot halfweg de 20e eeuw in een zwarte jurk. Daarna is het gebruik van de witte bruidsjurk populair geworden. De zwarte japon wordt achteraf als zondagskledij of baljurk gedragen. De witte bruidsjapon wordt meestal enkel op de huwelijksdag gedragen. Dit maakt deze jurk per definitie duur, een jurk voor één dag! Het witte huwelijkskleed is in sommige families een familiestuk, waarbij meerdere vrouwen uit de familie dezelfde jurk of accessoires dragen. Soms wordt ook een doopkleed van deze jurk gemaakt. 

De witte kleur wordt geassocieerd met alles wat heilig, goddelijk en volmaakt is. Geleidelijk aan wordt aan de witte bruidsjurk de symboliek van onschuld en maagdelijkheid toegeschreven, de ‘virgin habit’. Het idee van deze maagdelijke jurk is wellicht ontstaan aan het Britse hof in 1733. Bij haar huwelijk met Willem IV droeg Anna van Hannover, dochter van de Britse koning George II, een luxueuze witte jurk met brokaat.

Ook een ander Brits gebruik is populair geworden in Vlaanderen. Om een geslaagd huwelijk te hebben, draagt de bruid ‘something old, something new, something borrowed and something blue’. De bruid hoort iets oud, iets nieuws, iets geleend en iets blauw te dragen. Iets oud en geleend is vaak een juweel, bruidssluier of ander accessoire, iets nieuw is het kleed en de schoenen. Omdat bij een witte jurk een blauw accessoire nogal opvalt, verkiezen velen om het gewenste blauw onder de jurk te dragen. Blauwe lingerie of een kousenband bijvoorbeeld. Blauw wordt gezien als een beschermkleur.

Een bruidsjurk midden 20e eeuw was niet af zonder een bruidssluier, een bruidsboeket en bijbehorende schoenen. En een ring natuurlijk, maar deze krijgt ze pas na het ja-woord! Voor de huwelijksdag mag de bruid zich nooit volledig opmaken. Doet ze dit vooraf, dan ‘kijkt ze vooruit op het huwelijk’ wat ongeluk zou brengen. Natuurlijk kan dit opgelost worden door bijvoorbeeld een accessoire achterwege te laten of maar één schoen aan te doen.

De witte bruidsjurk en de bijbehorende tradities zijn recente gebruiken die vanaf de jaren 1950 populair worden. Vandaag volgen sommigen deze rituelen en tradities, velen verkiezen een persoonlijker aanpak. En voor de bruidegom? Een deftig pak, volgens de mode van het moment, blijft de klassieker. Partners mogen elkaars outfit niet vooraf zien. Dat brengt ongeluk!