Een moestuin is van alle tijden. Het fenomeen bestaat al zo’n 10 000 jaar. Sinds we nederzettingen bouwen, kweken we voedsel. Vanaf er een omheining rond wordt gebouwd, ontstaat er een moestuin.
Van zelfvoorziening tot zinvolle bezigheid
Tot de jaren 1950 dient de moestuin vooral voor zelfvoorziening. Het voedsel uit eigen tuin is een mooie aanvulling op het eten uit de winkel. Daarnaast is er ook de moralistische opvatting die het gezonde aspect van de moestuin benadrukt. Voeding uit eigen tuin, bezig zijn tussen het groen… is goed voor de gezondheid.
Vanaf de jaren 1950 stijgt de welvaart en wordt voedsel goedkoper. Groenten en fruit worden steeds meer gekocht in de supermarkt. Een moestuin wordt minder noodzakelijk om je gezin te kunnen voeden.
Maar het gebruik zal nooit helemaal verdwijnen. Tot vandaag blijven enthousiastelingen een moestuin aanleggen. Vooral als hobby die tegelijk aangenaam en nuttig is. Het wordt gezien als zinvolle tijdsbesteding en het kweken van eigen voedsel geeft veel voldoening.
Vrouw met hond bij moestuin ca 1930
Man in moestuin in serre Booischot jaren 1970
Gezelschap poseert in de moestuin
Vader en dochter in moestuin Herk de Stad jaren 1980
Meisje fietst voorbij moestuin
Man en vrouw bij moestuin Wever jaren 1970
Meisje in de moestuin ca 1937
Jongen poseert bij moestuin Linden 1985
Man aan het werk in moestuin Linden 1985
Man met hark in moestuin Booischot jaren 1970
Jongen op fiets bij de moestuin jaren 1940
Vader en dochter bij moestuin Linden 1992
Vrouw in moestuin Desteldonk 2009
In rijtjes of bakken. Alleen of met de buurt
De moestuin roept doorgaans het beeld op van een afgebakend stukje in de tuin, met rijtjes van verschillende groenten en kruiden. Maar het moestuinieren gebeurt niet enkel in die klassieke, private vorm. Wie geen tuin heeft, gaat aan de slag op het balkon, dak, of zelfs tegen de muur. Er bestaan ook pluktuinen, waar je niet zelf aan werkt maar tegen betaling verse groenten kan gaan plukken. Samen aan de slag gaan kan ook, in buurtmoestuinen of volkstuinen. Daar werken gelijkgezinden samen in een grote moestuin of liggen er aparte stukjes grond naast elkaar.
Man aan het werk in moestuin Linden 1985
Opa en kleinkind in moestuin Oostkamp 2006
Tuiniers aan het werk in moestuin Tolparkieten Tolhuispark Gent jaren 2010
Kind in moestuin Tolparkieten Tolhuispark Gent jaren 2010
Imker in Volkstuinen Gentbrugse Meersen Gentbrugge jaren 2020
Moestuiniers aan het werk in Volkstuinen Gentbrugse Meersen Gentbrugge jaren 2020
Moestuiniers in Volkstuinen Gentbrugse Meersen Gentbrugge jaren 2020
Moestuin Slichtenhof Molenbeersel 2022
Man werkt in moestuin Wijnegem jaren 2020
Vrouw werkt in de moestuin
Man werkt in moestuin in de serre Wijnegem jaren 2000
In de tuin en op het bord
Ook wat in de moestuin groeit verandert doorheen de jaren. In België staan er aan het begin van de 20e eeuw vooral kolen, wortelen, erwten, bonen en aardappelen. In de tweede helft van de 20e eeuw krijgen ook bloemen en sierplanten een plaats. Sinds de jaren 1970 eisen meer ‘exotische' groenten zoals paprika en Chinese kool hun plek op. Met de opkomst van de diepvries is het eenvoudig om al deze groenten te bewaren. Het is niet meer nodig om overtollige groenten in te maken.
In de 21e eeuw zijn moestuinen heel divers. Er is meer aandacht voor het biologische aspect en milieuvriendelijke teeltechnieken, zoals zo weinig mogelijk gebruikmaken van besproeiingen en kunstmest.
Kind helpt mee in moestuin Wijnegem jaren 2020
Vrouw en kind in een tuin
Man bij moestuin Oostkamp 2006
Kind in moestuin 2016
Vrouw bij moestuin
Kinderen spelen op en bij schommel in tuin 1989
Paaseieren rapen in de moestuin Linden 1986
Project MOES-tuin
Het Huis van Alijn werkte mee aan het project MOES-tuin van het CAG om vakmanschap en tradities rond de moestuin te documenteren en op te tekenen. Hun oproep om foto’s van moestuinen te schenken zorgt voor een verrijking van de collectie van het Huis van Alijn. Omdat deze foto’s zo alledaags lijken, zijn ze onderbelicht gebleven in collecties en onderzoek… en passen ze dus helemaal in onze collectie over het dagelijks leven.
Kenniscentrum over het erfgoed van het dagelijks leven
Studio Alijn is te bezoeken na afspraak tijdens weekdagen
van 10:00 tot 17:00 via studio@huisvanalijn.be of
T 09 235 38 00.
Adres Studio Alijn
Kraanlei 69, 9000 Gent
