Kroketjes, het zijn dé feestelijke aardappelen. In de 20e eeuw vinden we op feestmenu’s aardappelkroketten bij vol-au-vent, rosbief of tongrolletjes. Ze horen ook bij de kerstkalkoen en het nieuwjaarsdiner.
In de jaren 1960 kunnen dankzij de elektrische frituurpan veel veiliger en eenvoudiger kroketten en frietjes worden gebakken. Deze uitvinding wordt meteen een populair huwelijks- en kerstcadeau. Doordat het frituren nu makkelijker kan, worden vaker kroketten geserveerd. De bereiding is een tijdrovende bezigheid. Steeds meer worden de kroketten besteld bij de plaatselijke slager. De Antwerpse wild- en gevogeltespecialist Gaspard Thienpont zoekt een oplossing voor deze arbeidsintensieve bezigheid en zoekt naar een oplossing. Hij bedenkt een toestel dat het maken van mooie, gelijkvormige kroketten sneller, gemakkelijker en efficiënter maakt: de Millecroquettes
In 1962 wordt de Millecroquettes voorgesteld op het ‘11de Internationaal Salon voor Uitvinders’. Deze uitvindersbeurs wordt in Brussel georganiseerd van 9 tot 18 maart 1962 als ‘de belangrijkste tentoonstelling op het gebied van technische nieuwigheden’. Meer dan 600 uitvinders tonen er samen meer dan 1.000 uitvindingen. Sommige uitvindingen worden in opdracht voor een firma gemaakt, andere uitvinders maken een creatie in eigen naam, zoals Gaspard Thienpont. Zijn ‘Millecroquettes’ wordt tentoongesteld in de groep ‘Klasse K: Huishoudapparaten, comfort voor de woningen en van de huisvrouw.’ Uit deze groep wordt zijn uitvinding gekozen als winnaar van de gouden medaille. Hij vervaardigt aanvankelijk enkel een grote versie voor zijn eigen delicatessenzaak. Dit wordt de industriële Millecroquettes voor horecabedrijven, waar veel kroketten in snel tempo worden gemaakt. Hij maakt ook een kleinere, huishoudelijke versie. Gaspard Thienpont vindt hiermee ‘een gat in de markt’. Het toestel wordt een succes. Het merk ‘Millecroquettes’ wordt zo bekend dat het de enige naam voor dit toestel wordt. Wie weet wat een ‘krokettenpers of krokettenvormmachine’ is? Iedereen spreekt over ‘Millecroquettes’.
De Millecroquettes is vooral in Vlaanderen en Nederland bekend. Twee plekken in de wereld waar kroketten worden gegeten. In Nederland wordt met ‘een kroket’ weliswaar een vleeskroket bedoeld. De kroketautomaten zijn er op straat te vinden. Kroketten worden er ook tussen een broodje gegeten. Andere populaire Nederlandse kroketjes zijn de bitterballen. Deze kleine, ronde kroketballetjes worden als borrelhapje geserveerd en meestal in mosterd gedipt.
In Vlaanderen is de aardappelkroket het bekendst. Andere klassiekers in de Vlaamse keuken zijn de garnaalkroket en de kaaskroket. Al meteen bij de eerste editie van de Millecroquettes worden bij de gebruiksaanwijzing enkele recepten meegegeven voor garnaal-, hesp-, en truffelkroketten.
Hoewel kroketten vooral in Vlaanderen en Nederland bekend zijn, heeft de Millecroquettes ook enige bekendheid in het buitenland. Het uitvinderssalon in 1962 is een internationaal gebeuren. Uitvinders, bedrijven en pers uit 19 landen zijn er vertegenwoordigd. Dankzij de gouden medaille krijgt de Millecroquettes en zijn uitvinder heel wat media-aandacht in binnen- en buitenland. In de Duitse, Franse en Italiaanse pers wordt het toestel uitgebreid beschreven. In enkele landen wordt het toestel ook op de markt gebracht. In Duitstalige landen wordt het toestel door fabrikant Ritter midden jaren 1960 gelanceerd onder de naam ‘Kroketten Boy’. Nederlandse en Vlaamse migranten nemen het toestel mee naar de Verenigde Staten en Canada.
Het gebruik van het apparaat is vandaag eerder een uitzondering. Diepvrieskroketten of verse kroketten bij de traiteur of slager hebben de ‘homemade kroketten’ vervangen, met tijdswinst als grootste argument. Desondanks is de Millecroquettes nog steeds een begrip.
Kenniscentrum over het erfgoed van het dagelijks leven
Studio Alijn is te bezoeken na afspraak tijdens weekdagen
van 10:00 tot 17:00 via studio@huisvanalijn.be of
T 09 235 38 00.
Studio Alijn is gesloten van 23.12.2024 t.e.m. 03.01.2025.
Adres Studio Alijn
Kraanlei 69, 9000 Gent