De geschiedenis van het conservenblik

Het bewaren van voeding is doorheen de geschiedenis een uitdaging waarbij de mens heel creatief in is. We pekelen, wecken, drogen, maken confituur of compote en we vriezen voeding in. In 1795 looft het Franse bewind een prijs van 12.000 frank uit aan wie een geniale goede methode voor het bewaren van voeding ontwikkelt. Gemotiveerd door deze oproep ontdekt Nicolas Appert in 1802 het basisprincipe van het steriliseren en het bewaren van voedsel in flessen en bokalen. De methode wordt getest op diverse voedingsmiddelen. De Engelse wetenschapper Durand neemt in 1810 een patent op het hermetisch afsluiten van bokalen en metalen bussen. De methode wordt nog jaren verder op punt gesteld. Het is belangrijk dat het voedsel niet bederft en dat bacteriën en micro-organismen worden gedood. Steriliseren op hoge temperatuur biedt uiteindelijk de oplossing. In 1874 is het procedé klaar. Dat betekent meteen de start van de conservenindustrie.

Blikken verpakkingen zijn aanvankelijk duur, want ze worden met de hand gemaakt. Een goede blikslager maakt er zes tot tien per dag. Geleidelijk aan wordt de productie gemechaniseerd. De eerste volautomatische productielijnen fabriceren slechts zes blikken per uur, vandaag is dat meer dan 1.500 blikken per minuut. Het conservenblik heeft bijna altijd een cilindrische vorm, de vorm met de meeste voordelen: het grootste volume in combinatie met de kleinste oppervlakte. Bodem, deksel en etiket kunnen gemakkelijk automatisch worden aangebracht.

Enkele specifieke voedingswaren vragen een andere verpakkingsvorm: asperges worden in langere dozen ingeblikt, ‘pilchards’ in ovalen, sardienen in rechthoekige en vlees zoals ‘corned beef’ meestal in vierkante. Vandaag zijn er blikken in alle soorten vormen en formaten, blikken met ‘Easy-open-ends’ en zelfs zelfverwarmende blikken voor avonturiers. De blikjes wegen minder en verbruiken minder grondstoffen, maar zijn sterker en veiliger dan ooit. Blikken worden vandaag gefabriceerd uit 100% recycleerbaar staal.