Papieren bloemen betalen met schelpen
Het is een vertrouwd beeld op het Belgisch strand tijdens de zomer: een strandbloemenwinkel. Strandbloemen zijn bloemen gemaakt van papier, meestal crêpepapier, in allerlei vormen en kleuren. De bloemen worden keurig uitgestald in een winkeltje op het strand. Erna is het wachten op klanten!
Op warme zomerdagen trekken kinderen in groepjes rond. Ze zoeken naar schelpen en kijken welke bloem ze willen kopen. Soms is de strandbloemenwinkel gesloten. De verkopers zijn dan zelf op stap om bloemen te kopen of om schelpen te rapen. Vaak is de strandbloemenwinkel een familiezaak waarbij de ouders en/of grootouders een handje toesteken. In 2021 is de traditie van de strandbloemen erkend als immaterieel cultureel erfgoed in Vlaanderen
Ontstaan van de traditie
Strandbloemen zijn een uniek fenomeen aan de Belgische kust. De traditie zou ontstaan zijn in de jaren 1920. Bloemen uit kunststof, textiel of papier worden dan gebruikt als versiering bij een heiligenbeeld onder een stolp, in bruidsboeketjes of om in het haar te dragen. Ook in de populaire bloemencorso’s worden er veel imitatiebloemen gebruikt.
Aan de Belgische kust worden in verschillende steden bloemencorso’s georganiseerd. Een bloemencorso is een optocht met praalwagens die versierd zijn met kleurrijke bloemen en planten. Eind 19e eeuw worden in deze bloemencorso’s al papieren bloemen gebruikt. Het zou kunnen dat de bloemencorso’s inspireerden tot het maken van strandbloemen.
Groepsportret tijdens bloemencorso, Heist, 1928
Reclamestoet bij bloemencorso, Wommelgem
De regels van het schelpengeld
Strandbloemen worden betaald met schelpen. Schelpen als betaalmiddel, schelpengeld, is universeel. Het weekdier de geldkauri is er zelfs naar genoemd. Overal ter wereld geldt deze regel: hoe zeldzamer de schelp, hoe meer deze waard is. Aan de Belgische kust zijn er veel verschillende schelpen te vinden. Daarom gelden op verschillende stranden ook andere regels.
Je informeert je best over de lokale verkoopregels. In sommige badplaatsen wordt het aantal specifieke schelpen geteld, in andere wordt in ‘handjes’ gerekend. Dit kan tot verwarring leiden. Voor wie het gewoon is om specifieke schelpen te zoeken, lijkt een handje vol schelpen wel zeer gulzig. Bij ‘handjes’ is het echter niet belangrijk met welke soort schelpen je betaalt. Daar geldt de regel: geen gebroken schelpen en geen mosselen.
De regels veranderen ook doorheen de tijd, afhankelijk van de schelpen die er voorkomen. Aan de westkust wordt in de jaren 1960 met torentjes betaald. Vandaag is deze schelp zeer zeldzaam en is ze vervangen door het zaagje.
Vakantievriendjes en verkooptruken
Samen met broers en zussen, nichten en neven en vriendjes de bloemen maken, schelpen zoeken en de winkel versieren. Het is vaak een gezellig familiegebeuren tijdens de vakantie. En een avontuur en een heel sociaal gebeuren. Kinderen leren elkaar kennen, maar leren ook kopen, verkopen, onderhandelen en allerlei verkooptruken. Laat het kleinste vriendje de handjes nemen, koop en verkoop met schelpenwinst of leg een voorraad schelpen aan op een koude dag, wanneer er veel minder schelpenrapers zijn.
Kinderen met papieren bloemen op strand, Knokke, 1933
Meisje en jongen met papieren bloemen, Blankenberge, ca. 1950
Meisje met papieren bloemen op strand, Belgische Kust, 1932
Kenniscentrum over het erfgoed van het dagelijks leven
Studio Alijn is te bezoeken na afspraak tijdens weekdagen
van 10:00 tot 17:00 via studio@huisvanalijn.be of
T 09 235 38 00.
Adres Studio Alijn
Kraanlei 69, 9000 Gent
