Roze of blauw?

Op heel wat foto’s van baby’s uit de vroege 20e eeuw is de baby in witte kleren gehuld. Het doopkleed is altijd wit en verwijst naar het christelijke ritueel van het doopsel. Wit staat voor zuiverheid. Tot aan de kleutertijd is witte kledij courant. Na de eerste levensjaren worden kinderen zoals volwassenen aangekleed. Donkere kledij was de norm.

Ook de wieg, geboortekaartjes en doosjes voor suikerbonen zijn meestal wit. Het drukken van geboortekaartjes en uitdelen van suikerbonen is ronduit luxueus. Later wordt roze en blauw al snel courant voor geboortekaartjes. De kleur onthult in één oogopslag het geslacht van de pasgeboren baby, toen dus roze voor pasgeboren jongens en blauw voor de meisjes.

De keuze van deze kleuren is niet gemakkelijk te verklaren. Roze is een opvallende kleur en staat voor gezondheid en kracht, te associëren met jongens. De keuze voor pastelblauw voor meisjes zou te maken hebben met de verschijningen van Maria. Zij verschijnt in de Franse stad Lourdes, volgens de beschrijving, in een wit gewaad met blauwe linten. Dit ‘Maria-blauw’ wordt sindsdien als een beschermende, vrouwelijke kleur gezien.

In de jaren 1950 wordt het leven kleurrijker. De donkere oorlogsjaren liggen achter de rug en de toekomst ziet er goed uit. Er heerst een klimaat van optimisme en levensvreugde. Vrolijke pastelkleurtjes zijn in de mode en ogen modern. In die periode wordt het kleurgebruik voor jongens en meisjes omgewisseld: roze wordt de meisjeskleur, blauw voor jongens. Het is ook de periode waarin de uitzet voor baby’s sterk uitbreidt. Er komen nieuwe verzorgingsproducten, speelgoed, meubels op maat, kinderwagens en tal van accessoires op de markt. Kersverse ouders krijgen de ‘Roze Doos’ cadeau. Een doos vol informatie en reclame over allerlei babyproducten zoals luiers, autozitjes, hygiëne en voeding in het roze. Ook vandaag krijgen ouders nog een ‘Roze Doos’. De inhoud van deze doos illustreert de geschiedenis van de babyverzorging. De naam en kleur van deze doos past geheel in de stijl van de jaren 1950.

In de jaren 1960 raken pastelkleuren wat uit de mode, maar niet voor baby’s. Roze en blauw worden verder gebruikt. Wanneer in de jaren 1970 de ongelijkheid voor mannen en vrouwen wordt aangeklaagd is er een trend naar meer genderneutrale kleuren voor baby’s. De jaren 1970 kleuren oranje en dit is ook duidelijk merkbaar in de babykamer. Maar roze en blauw blijven populair.

Al eeuwenlang proberen we het geslacht van ongeboren baby’s te voorspellen. In de jaren 1980 wordt echografie gebruikt door gynaecologen. Zo kunnen ouders op voorhand het geslacht van hun baby weten. In welke kleur schilderen we de babykamer? Welke kleur kleertjes kopen we? Dat zijn vragen waarom mensen vooraf het geslacht van een baby willen kennen. De babyuitzet verraadt zo soms het geslacht van de baby op komst. Het geslacht van de ongeboren baby wordt aan vrienden en familie bekendgemaakt door het gebruik van de ongeschreven kleurcodes: blauw voor een jongen, roze voor een meisje. Of een groot roze of blauw bord aan de gevel of in de tuin schreeuwt het uit: hier is een meisje of jongen geboren.