Er gaat geen dag voorbij of er verschijnt wel een nieuw trucje om ons tijd en moeite achter het kookvuur te besparen.
Sinds de tweede helft van de 20e eeuw is er in sneltempo heel wat veranderd bij het dagelijkse koken. Enerzijds zijn er innovaties in de keuken dankzij de industriële revolutie. Toestellen die nu als vanzelfsprekend in iedere keuken aanwezig zijn, zijn in de jaren 1960 tot 1990 nieuwigheden die iedere huisvrouw wil hebben. Denk maar aan de koelkast, diepvriezer, microgolfoven en allerlei elektrische toestellen zoals een keukenrobot. Ook de veranderingen op vlak van voedselvoorziening zorgen voor andere gewoontes. De opkomst van multinationals en supermarkten gaat hand in hand met de opkomende massaconsumptie en -productie.
Anderzijds zorgen maatschappelijke evoluties en evoluties in het gezinsleven voor veranderingen in het huishouden. De vrouw werkt nu ook buitenshuis. Er is dus minder tijd om te koken en dan komen kant-en-klare maaltijden van pas!
Ingeblikt
In de jaren 1950 en 1960 zorgen conserven voor meer gemak in de keuken. Niet met als doel om tijdbesparend te zijn, maar vooral om het voedsel zo lang mogelijk goed te houden. Veel mensen leggen zelf hun groenten in. De conserven van Marie Thumas bieden een oplossing voor wie geen eigen moestuin heeft.
Reclame voor groentenconserven Marie Thumas
Reclame voor erwtjes Liebig
Reclame voor conserven Marie Thumas
Conservenblik Marie Thumas
Reclame voor groenten in blik Marie Thumas
Reclame voor schorseneren Hero
Pas eind jaren 1960 hebben de meeste huishoudens een diepvriezer, waarin je voedsel langer kan bewaren zonder in te blikken. Daarom neemt ook het aanbod van diepvriesgroenten en -maaltijden toe, zoals de kant-en-klare maaltijden van Iglo.
Spaghetti, nasi goreng of macaroni zijn zelfs in blik verkrijgbaar. Merken zoals Conimex en Royco prijzen deze aan in reclames.
Reclame voor diepvriesvoedsel Iglo
Reclame voor groenten Iglo
Reclame voor spaghetti in blik Buitoni
Reclame voor kalfsfrikassee Zwan
Reclame voor rundvlees hutspot Unox
Druk druk druk
Vanaf de jaren 1970 zijn in sommige huishoudens al beide partners aan het werk. Het ideaal van de vrouw als huisvrouw komt onder druk te staan. Sommigen hadden in elk geval minder tijd om te koken, en daar komen Royco minuutsoepjes of pudding uit een pakje van pas!
Reclame voor soep Knorr
Reclame voor kant en klaar maaltijd Knorr Quick Lunch
Reclame voor soep Royco
Reclame voor groentenconserven Marie Thumas
Reclame voor pudding Imperial
Reclame voor vleesgerecht Zwan
Reclame voor kant en klaar maaltijd Prestou van Lustucru
Producenten en reclamemakers spelen slim in op dit tijdsgebrek. Toch maken reclameslogans duidelijk dat er nog steeds een taboe hangt rond ‘gemaksvoedsel’: “je gasten zullen niet merken dat het uit blik komt”, “een echte huismoeder-soep” of “moeders moment: alsof ze het zelf gemaakt heeft”. De huisvrouw met haar vers gekookte maaltijd blijft dus het ideaaltype!
Reclame voor soep Knorr
Reclame voor pudding Imperial
Reclame voor tomatensoep Marie Thumas
Ondertussen hebben veel nieuwe elektrische keukentoestellen hun intrede gemaakt om het werk in de keuken sneller en aangenamer te maken. Eind jaren 1980 zijn er de eerste microgolfovens. Vanaf de jaren 1990 krijgen ze een prominente plek in de keuken. De magnetron is de ideale oplossing voor tijdsgebrek en biedt het gezin nieuwe mogelijkheden. In reclames en kookboeken doelt men vooral op het klaarmaken van volledige maaltijden in de microgolfoven. In de praktijk wordt het vooral gebruikt om restjes of kant-en-klare (diepvries)maaltijden op te warmen.
Reclame voor microgolfoven Amana
Reclame voor microgolfoven Bosch
Reclame voor kant en klaar maaltijden Bistro Diner Iglo
Reclame voor kant en klaar maaltijd Bistro Diner van Iglo
Voorgesneden, samengesteld en aan de deur geleverd
Zelf koken en inkopen doen is niet per definitie duurder dan een kant-en-klare maaltijd, maar het kost wel tijd. Kant-en-klare diepvriesmaaltijden hebben dan weer een ongezonde reputatie. Gelukkig zijn er tegenwoordig enorm veel opties om zelf te koken en toch tijd te besparen.
Het aanbod aan voorgesneden groenten of pakketten met alle benodigde ingrediënten voor een recept is sterk gegroeid. En dat laatste kan je dan ook gewoon aan huis laten leveren!
Kenniscentrum over het erfgoed van het dagelijks leven
Studio Alijn is te bezoeken na afspraak tijdens weekdagen
van 10:00 tot 17:00 via studio@huisvanalijn.be of
T 09 235 38 00.
Adres Studio Alijn
Kraanlei 69, 9000 Gent
