Een hele rij schepen aan de Gentse Muide is versierd met vlagjes en er is een drukte van jewelste: het signaal dat er een schippersbruiloft aan de gang is!
Het versieren van de schepen is een van de gewoontes bij een traditionele binnenvaartbruiloft, een gebeuren dat eind jaren 1970 uitdoofde. Voordat vrachtwagens het meeste transport overnemen van de binnenscheepvaart, zag je dat gebruik veel vaker. Voor het project Collectie van de Gentenaar interviewden we samen met de Gentse Raconteurs een aantal Gentse schipperskoppels en namen we hun huwelijksfoto’s op in de collectie.
Schipperscafés
Schippers trouwen meestal met iemand die ook uit een schippersfamilie komt. Erna koopt het koppel een eigen schip of kopen ze dat van hun ouders over om zo het beroep voort te zetten. Ze leren elkaar kennen in gekende schipperscafés of wanneer hun schepen naast elkaar liggen in de haven. Bekende Gentse schipperscafés zijn café Fluvial, café Sport of dancing Scaldis in de wijk Sluizeken-Tolhuis-Ham.
Patrick en Rita (getrouwd in 1976): “We hebben elkaar leren kennen in café Sport in Gent, maar de dag nadien moest Patrick een jaar weg op legerdienst. We zagen elkaar pas terug toen onze boten in Oudenaarde toevallig achter elkaar lagen.”
Jeanine en François (getrouwd in 1971): “De vonk is overgeslagen bij het uitgaan in café Scaldis in Gent. Wij schippers dansten graag: slows, swingen, rock and roll, de kuskesdans … op een live orkest!”
Tijdens de verlovingsperiode zien ze elkaar niet vaak. Ze zijn elk met het schip van hun familie weg. Ze communiceren dan per post. De plaatselijke schipperscafés doen over heel het land dienst als postkantoor.
Medea (getrouwd met August De Kesel († in 1960)): “In de steden waar we kwamen met ons schip, was er altijd een schipperscafé, daar verstuurden en ontvingen we onze brieven naar elkaar. Als je aankwam in een stad, dan wist je niet of er een brief ging klaarliggen en als er dan toch één lag... Oooh (lacht)”
Het feest
In Gent vinden heel wat huwelijksfeesten van binnenschippers plaats in de Casino, waar in de tweede helft van de 20e eeuw ook het jaarlijkse schippersbal plaatsvindt. Tijdens zo’n huwelijksfeest mogen alle schippers die dan in Gent met hun schip aan wal liggen, naar het dansfeest met live orkest gaan. Het zijn feesten die tot wel 800 gasten lokken, en waar ook veel nieuwe koppels ontstaan.
Livinus en Hedwina (getrouwd in 1959): “We hadden een botsing met ons schip en gingen naar Terdonk voor herstellingen. Er was een café vlakbij waar we eentje gingen drinken. Hij stond daar te biljarten. We hadden elkaar onmiddellijk in het oog. Omdat we daar met ons schip lagen, waren we ook uitgenodigd voor de trouw van zijn nonkel twee weken later. We wisten dat we elkaar daar opnieuw gingen zien en toen sloeg de vonk onmiddellijk over. Van de eerste ontmoeting was het onmiddellijk prijs.”
Aan het einde van het feest wordt het getrouwde koppel in een klein houten schip omhoog gestoken en de zaal rondgedragen, een echte schipperstraditie. Daarna is het ook de beurt aan de getuigen en de ouders van de bruid en bruidegom.
Jeanine en François (getrouwd in 1971): “In de Casino in Gent was er bijna wekelijks een huwelijksbal van schippers. Bij de feestmaaltijd kwamen enkel de genodigden, maar op het bal was iedereen welkom, bij ons er waren wel 850 mensen! Aan het einde van het bal werden we heel de zaal rondgedragen in een houten schip.”
Het schippersleven
Van een huwelijksreis is meestal geen sprake. Het koppel vertrekt vrijwel meteen met hun schip. Voor het huwelijk hebben ze elkaar soms maar enkele keren gezien, na de trouwdag werken ze meteen voltijds samen en dat binnen de beperkte ruimte van hun schip.
Patrick en Rita (getrouwd in 1976): “Wij gingen niet op huwelijksreis maar we vertrokken als schippers meteen met het schip dat we net samen gekocht hadden.”
Kenniscentrum over het erfgoed van het dagelijks leven
Studio Alijn is te bezoeken na afspraak tijdens weekdagen
van 10:00 tot 17:00 via studio@huisvanalijn.be of
T 09 235 38 00.
Adres Studio Alijn
Kraanlei 69, 9000 Gent
