De stad Gent heeft een bijzondere band met circus. Het was vroeger dé plek waar je als circusliefhebber moest zijn. Het prestigieuze circusgebouw, het wintercircus of Nieuw Circus, is tussen 1895 en 1944 één van de belangrijkste spektakelzalen van de stad. Het gebouw is gelegen aan de rand van de uitgaansbuurt aan het Zuid en de circuswijk
De bouw van het Nieuw Circus
In 1893 geeft de Gentse ruitermaatschappij Cercle Equestre Gantois de opdracht aan architect Emile De Weerdt om een wintercircus te bouwen. Dit nieuwe circusgebouw zou het oude gebouw De Drie Sleutels vervangen. Het Nieuw Circus wordt in 1894 opgetrokken op het terrein van de voormalige katoenfabriek Vandekerkhove. Het gebouw ligt aan de Sint-Pietersnieuwstraat, de Lammerstraat en de Kleine Huidevettershoek.
Op 10 maart 1895 wordt de eerste circusvoorstelling opgevoerd door Circus E. Wulff. Naast circusvoorstellingen gaan er ook variété, revue, operette en cinemavoorstellingen door.
Bouw van het Nieuw Circus, Gent, 1894
Eerste steenlegging Nieuw Circus, Gent, 1894
Bouw van het Nieuw Circus, Gent, 1894
Inwijding van het Nieuw Circus, Gent, 1894
Barnum in Gent
Tijdens de Eerste Wereldoorlog gaan er zo goed als geen voorstellingen door in het wintercircus. Veel artiesten verblijven wel in Gent. Enkelen creëren de revue ‘Barnum in Gent’, die in 1917 in het Nieuw Circus wordt opgevoerd. Deze revue is een verwijzing naar Barnum & Bailey, het grootste circus ter wereld.
Barnum te Gent, Nieuw Circus, Gent, 1917
Programma Barnum in Gent, Nieuw Circus, Gent, 10 augustus 1917
Heropbouw na zware brand
In 1920 wordt het Nieuw Circus getroffen door een zware brand. De schade is enorm en enkel de buitenmuren kunnen gered worden. Drie jaar later start de heropbouw onder leiding van architect Ledoux (1866-1935). Het vernieuwde gebouw is nog imposanter. Er komen grootse technische innovaties zoals geluidsbeheersing, brandwerende elementen, centrale verwarming, bijzondere licht- en geluidsinstallaties en elektriciteit. De capaciteit van de zaal wordt opgetrokken naar 3400 personen.
Het vernieuwde Nieuw Circus wordt in de pers geprezen als het mooiste circus van Europa. Het gebouw trekt dikwijls grote internationale circussen en wereldberoemde artiesten aan. Na 1924 worden er heel wat spectaculaire acts opgevoerd. Zo brengt het Duitse Circus Busch er in 1933 het ‘Circus onder water’, waarvoor de piste wordt gevuld met 500 000 liter water.
Interieur van het Nieuw Circus na modernisatie, Gent, 1930
Affiche voor Cirque Ménagerie Olympia Demuynck, Nieuw Circus, Gent, 1939
Dompteur Alfred Court, Nieuw Circus, Gent, 1938
Programma van Circus Olympia in het Nieuw Circus, Gent, 1936
Miss Marguerittas met haar paardjes, geiten en honden
Spectaculaire act van Les Treblas, 1949
Revue féerie, Nieuw Circus, Gent, 1926
Programme Officiel, Nieuw Circus, Gent, 1929-1930
Dansgroep op het podium in het Nieuw Circus, Gent
Grand Concert in het Nieuw Circus, Gent
Programma Nieuw Circus, Gent
Programma van Circus Olympia in het Nieuw Circus, Gent, 1938
Publiek in het Nieuw Circus, Gent
Naar een nieuwe bestemming
Tijdens de Tweede Wereldoorlog verkommert het circusgebouw. De laatste voorstelling wordt gespeeld door Circus De Jonghe in 1944. In 1947 vormt de nieuwe eigenaar Mahy het gebouw om tot een garage. Deze sluit in 1978 waarna het gebouw een opslag- en restauratieplaats wordt voor oldtimers.
In 2005 koopt het stadsontwikkelingsbedrijf Sogent het gebouw aan. Het Nieuw Circus wordt in de toekomst opnieuw een ontmoetingsplaats in de stad met kantoren, horeca en een concertzaal.
Op 6 september 2024 opent het Wintercircus terug zijn deuren voor het publiek.
Foto's: Collectie Guy Puttevils
Meer weten over het circusverleden van Gent? Verken de circuswijk van de stad met de wandelkaart ‘Circus in de stad’.
Kenniscentrum over het erfgoed van het dagelijks leven
Studio Alijn is te bezoeken na afspraak tijdens weekdagen
van 10:00 tot 17:00 via studio@huisvanalijn.be of
T 09 235 38 00.
Adres Studio Alijn
Kraanlei 69, 9000 Gent
