In 2017 kondigt het Japanse bedrijf Bandai aan dat ze de Tamagotchi opnieuw op de markt brengen. Enkele jaren later stuurt Hasbro het volgende bericht de wereld in: "Gedaan met wachten, Furby is terug." Op heel wat speelplaatsen maakt de Flippo zijn comeback. Speelplaatshypes en speelgoedrages zijn van alle tijden. Toch spreken de populaire - soms absurde - rages uit de jaren 1990 vaak nog tot de verbeelding.
De vrije markt
Het geopolitieke klimaat en de economische groei van de jaren 1990 zijn de ideale voedingsbodem voor massaconsumptie. Door de vrije markt en het kapitalistisch denken zijn het hoogdagen voor productie en export, ook voor de speelgoedproducenten. Voor het eerst vinden rages en hypes uit het buitenland massaal hun weg naar de Belgische winkelrekken. Pokémon, de figuurtjes in de Kinder Surprise, Teenage Mutant Ninja Turtles, langharige trollen, Flippo’s, poppen van Anne Geddes, Tamagotchi of de Furby. Aan keuze geen gebrek. Wie de rages links laat liggen, hoort er niet bij. Iedereen wil de coolste van de klas zijn en daar spelen reclamemakers handig op in.
Kindje met knuffelhond Samson, 1990
Teletubbie Laa-Laa
Trol met paars haar
Kind met speelgoed en Barbie op tuintafel, 1990
Trol met fluo haar
Meisje bij speelgoed, Oostakker, 1993
Consumeren moet je leren
Kinderen sturen het koopgedrag van hun ouders en zijn daarom de belangrijkste doelgroep voor marketeers. In heel wat gezinnen krijgt de televisie in de jaren 1990 een belangrijke plaats in huis. Steeds meer zenders richten zich specifiek op kinderen. Reclamespots vol vrolijke en kleurrijke mascottes verleiden de jonge consumenten. Opvallende verpakkingen in supermarkten of grote speelgoedwinkels als Droomland en Fun trekken hun aandacht. Het meest in het oog springende speelgoed wordt zorgvuldig uitgeknipt en met prijs bij op de brief voor Sinterklaas gelijmd.
Brochure van speelgoedwinkel Fun
Kinderen in de tuin tijdens Pasen Lembeke 1995 1996
Twee meisjes op rolschaatsen met walkie-talkie, Torhout, 1994
Spelende kinderen aan tafel Drongen
Kinderen bekijken hun sinterklaasgeschenken Drongen ca 1990 1991
Meisje speelt op haar kamer 1993
fopspenen
Kind met allerlei speelgoed van Samson en Gert 1997
Kind met speelgoed van Samson 1993
Brief aan Sinterklaas, ca. 1995
Polly Pocket
De Tamagotchi
Het virtuele huisdier Tamagotchi wordt in 1996 op de markt gebracht door de Japanse speelgoedfabrikant Bandai. Het woord Tamagotchi is een samenstelling van het Japanse woord 'tamago' (ei) en het Engelse woord 'watch' (horloge). De Tamagotchi groeit op en moet verzorgd worden. Je kunt er ook mee spelen. De levensduur van Tamagotchi's varieert van enkele dagen tot weken, afhankelijk van hoe goed ze verzorgd worden.
De Furby
De Furby is dé speelgoedhit uit 1999. Het Amerikaanse Tiger Electronics heeft het ingenieuze idee een meer knuffelbare variant van de Tamagotchi te lanceren. De computergestuurde knuffel doet het vooral goed bij kinderen, maar ook volwassenen zijn nieuwsgierig naar het diertje. De Furby spreekt een eigen taaltje. Kopers krijgen een woordenboekje om hun nieuwe huisdier te begrijpen. Hoe meer je ermee speelt, hoe meer Engelse woordjes de Furby spreekt. Een kusje beantwoordt hij met “I love you”. Furby’s laten ook boertjes of niezen als ze niet genoeg aandacht krijgen. De Furby maakt net zoals de Tamagotchi verschillende opvoedingsfases door, maar kan niet doodgaan.
Baby’s in bloempotten
Populair bij heel wat kinderen in de jaren 1990 zijn de wenskaarten, fotoalbums en popjes van Anne Geddes. De Australische fotografe wordt bekend dankzij haar foto’s van baby’s in allerlei geënsceneerde decors en schattige kostuums. Met haar bedrijf Geddes Group Holding Ltd brengt ze wereldwijd gadgets uit die vlot over de toonbank gaan.
Pop beer Anne-Geddes
Kerstkaart van Anne Geddes 1999
Pop konijn Anne-Geddes
Flippo’s
Op de speelplaats zie je vooral Flippo’s opduiken. Het is de chipsfabrikant Smiths die het idee heeft platte ronde schijfjes bij een zak chips te steken. Flippo’s bestaan in allerlei kleuren. Ze zijn bedrukt met strip- en cartoonfiguren van op televisie, zoals The Simpsons of The Looney Tunes. Kinderen vullen mappen met flippo’s die ze verzameld en geruild hebben. Sommigen kopen chips enkel en alleen voor de flippo’s. Toch komt er ook kritiek. De toenemende focus op gezonde en gebalanceerde voeding doet overheden neigen naar het verbieden van het aanbieden van speelgoed bij ongezonde voeding. Een verbod zal er echter niet komen. Een verzadiging aan flippo’s (en het feit dat iemand zich verslikt in een flippo en overlijdt) zorgt voor het einde van de rage.
Kenniscentrum over het erfgoed van het dagelijks leven
Studio Alijn is te bezoeken na afspraak tijdens weekdagen
van 10:00 tot 17:00 via studio@huisvanalijn.be of
T 09 235 38 00.
Adres Studio Alijn
Kraanlei 69, 9000 Gent
