10 mei: Opgroeien

Als op Hemelvaartsdag kinderen hun communiefeest vieren – een nieuwe fiets, prentjes om uit te wisselen, een ijslam als dessert – staan ze wellicht niet stil bij de symboliek van het moment. Rond hun twaalfde slaan ze de brug van kind naar volwassene, fysiek en mentaal. De puberteit begint. Vorige generaties hadden daar een godsdienstig ritueel voor, de plechtige communie met het vormsel. Katholieke gelovigen vieren het nog op die manier. Maar ook verschillende andere overgangsrituelen zijn in ons land al jaren ingeburgerd. De bar mitswa en de bat mitswa bij de joden, de islamitische besnijdenisfeesten, de jukai-ceremonie als initiatie tot het boeddhisme, het lentefeest voor vrijzinnigen. Stuk voor stuk vieren ze het ontluiken van de jeugd. Iedere cultuur heeft zijn eigen inwijdingsriten, overal ter wereld. Eerste en plechtige communie vormen de start en het hoogtepunt van de katholieke opvoeding. Er gaan lange voorbereidingen aan vooraf, catechismus in de hand. In het begin van de vorige eeuw betekent het Heilig Vormsel meteen ook een sociale overgang. Vanaf die dag behandelen we twaalfjarigen als volwassenen. Naast religieuze geschenken krijgen jongens een scheermes of een pijp, meisjes een uitzet met linnengoed en servies voor na hun huwelijk. Communicanten drinken voor het eerst een glas alcohol. Kuchend roken ze hun eerste sigaar.