Methodieken

Reminiscentie

Reminiscentie is een methodiek waarbij het ophalen van herinneringen centraal staat.

• Je gaat aan de slag met herkenbare prikkels.
  
  
• Door iets te laten voelen, horen, zien of smaken stimuleer je deelnemers om hierover te vertellen. Je toont bijvoorbeeld een voorwerp uit hun kindertijd. Dit stimuleert hen om hun eigen verhaal en hun emotie bij het voorwerp te delen.

In het outreachlab experimenteren we met verschillende vormen van reminiscentie. We gaan verder dan het aanreiken van objecten en prikkels. We ontwikkelden activiteiten zoals een quiz, een wandeling, een memoryspel, een bordspel rond valpreventie of activiteiten rond fanfares en majoretten.

Gebruikt als methodiek in:

• Rondleiding voor personen met dementie in het museum
  
  
• Huis van Alijn op bezoek
  
  

Meer weten?

• Publicatie: 'De schat van je leven' (Herlinde Dely)

Object handling

Object handling is een methodiek die ook wel het 'nieuwe leren' wordt genoemd. Ze is gericht op het opwekken van emoties door de nieuwsgierigheid van deelnemers te triggeren.

• Tastzin zorgt ervoor dat bepaalde stoffen in de hersenen vrijkomen die je interpretatie en gevoelens beïnvloeden.
  
  
• Het hier en het nu staan centraal. Er wordt niet gefocust op het verleden, wel op de prikkels en emoties die deelnemers op dat moment ervaren. 
  
  
• Er zijn geen foute antwoorden. Iedereen vertrekt vanuit de eigen ervaring waardoor er een gelijkheid tussen de deelnemers ontstaat.

Verschillende methodes

Bij de meest bekende object handling methode krijgen de deelnemers een onbekend object in handen. Nadat de deelnemers het object objectief beschrijven, is er een open dialoog over het voorwerp. Waar zou het vandaan komen? Is het mooi? Zou het een waarde hebben?

Gebruikt als methodiek in:

• Vreemd en vertrouwd

In een andere vorm leggen de deelnemers samen een reeks objecten in een bepaalde volgorde (bv. van zoet naar zout, van angst naar hoop, van zon naar maan ...). Deelnemers leren hierbij omgaan met diversiteit en voeren van groepsdiscussies. Bij deelnemers die dit alleen doen heeft dit een kalmerend effect en verhoogt het hun focus. Deze methode kan ook dienen om deelnemers op een andere manier naar objecten te laten kijken en zo hun creativiteit bevorderen.

Bij een derde methode laat de begeleider bij vier objecten een interessant geluid of muziek horen. Deelnemers gaan in gesprek over het object dat volgens hen het best past bij het geluid.

Meer weten?

• Onderzoek: 'Effect van objecthanding met erfgoedobjecten bij thuiswonende personen met dementie en hun mantelzorgers: een mixed methods studie'  (Petra Van Pellicom)
  
  
• Publicatie: 'Touch in museums' (Helen J. Chatterjee)
  
  
• Publicatie: 'Cultural heritage for wellbeing' (Bart De Nil)
  
  
• Video: Touching object (Sasha Andrews)

Multisensoriële Storytelling (MSST)

Bij Multisensoriële storytelling (MSST) wordt een (kort)verhaal verteld, ondersteund door sensorische prikkels en sociale interactie.

• Het ervaren van de zintuigelijke prikkels, sfeer en emoties zijn prioritair aan het begrijpen van het verhaal zelf.
  
  
• In een 1-op-1 moment speelt de deelnemer de hoofdrol in het verhaal.
  
  
• Aan elke zin is een prikkel verbonden die toegepast wordt op de deelnemer.
  
  
• Je kan deze werkwijze ook toepassen als vorm van reminiscentie en van snoezelen.

Gebruikt als methodiek in:

• Huis van Alijn op bezoek
  
  

Meer weten?

• MSST: Multisensory storytelling, Kronkels (Arteveldehogeschool)

Object storytelling

Deze methodiek ondersteunt deelnemers bij het creëren van een verhaal. Dat kan een eigen of verzonnen verhaal zijn.

• Deelnemers kiezen een object uit het museum of worden gestimuleerd om iets betekenisvol van thuis mee te nemen.
  
  
• Het object staat centraal in het verhaal. Daardoor is er een kleinere drempel om een authentiek verhaal naar buiten te brengen.
  
  
• Meestal werk je toe naar een eindproduct dat getoond wordt aan een publiek. Hierdoor ervaren de deelnemers een succes. Je verhaal kunnen vertellen en delen met anderen creëert erkenning en verbondenheid.

Gebruikt als methodiek in:

• Elk verhaal telt in de bib

Meer weten?

• Publicatie: 'Touch in museums' (Helen J. Chatterjee)
  
  
• Video: 'The Memory Keeper: Remembering parition through objects' (Aanchal Malhotra)
  
  
• Video: Petra | Op verhaal komen met kloosterspullen (Faro, Bart De Nil)

Emotienetwerken

Emotienetwerken is een methodiek ontwikkeld door de Reinward academie en Imagine IC. Tijdens een groepsoefening zet je een dialoog op rond de dynamiek van erfgoed en je eigen positie daarin.

• Deelnemers krijgen een object of afbeelding te zien. Op een as van emoties tonen ze hoe ze zich voelen bij dit object.
  
  
• Na het gesprek vertelt de begeleider het (vaak zwaar geladen) verhaal achter het object. Daarna delen de deelnemers opnieuw hun emotie ten op zichte van het object. Veranderingen of andere invalshoeken komen aan bod.
  
  
• Erfgoed is hierbij een tool om moeilijke thema's aan te kaarten en competenties, zoals omgaan om superdiversiteit, te ontwikkelen.
  
  

Meer weten?

• Website: Reinwardt Academie over emotienetwerken