Geschiedenis van kerstballen

In de kerstperiode siert een kerstboom met kerstballen, slingers en lichtjes onze woonkamers, etalages en pleinen. Deze versiering staat symbool voor warmte in de donkere, koude winterperiode. Vandaag zijn kerstballen populair, maar de kerstboom werd vroeger niet altijd met ballen versierd. Appels, noten en slingers zijn de oudste kerstversiering. Naast de glazen ballen doken ook vogels, paddenstoelen, muziekinstrumenten, treinen, auto’s etc. in de bomen op. Kerstversiering weerspiegelt de tijdsgeest, ontdekkingen, techniek, kunst en mode.

De eerste kerstballen worden in de eerste helft van de 19e eeuw door Duitse glasblazers gemaakt. Het zijn glazen kralen die gedecoreerd worden. De Duitse stad Lauscha is de bakermat van de kerstbal. Voor kerstbalfanaten is Lauscha een echt pelgrimsoord.

Voor de opkomst van de kerstbal wordt de boom versierd met linten, fruit, suikergoed, noten. Vooral appelen zijn in trek. Ook nu nog vinden we appelen als kerstversiering. Het zijn dan imitatie-appelen in kunststof. Op de jaarlijkse Winterdrink van de Vrienden van Alijn zorgt Bayram Ozdemir (Fruitco), peter van het museum, steevast voor een stevige portie fruit, waaronder ook appelen. Dit is meteen een verwijzing naar deze traditie.

In de 19e eeuw wordt bij de rijke burgerij en adel de versierde kerstboom in huis een traditie. In die periode evolueert de techniek snel. Steeds meer worden naast de glazen kerstballen ook andere glazen decoraties in de kerstboom gehangen. De technische innovaties van die tijd, zoals de trein en auto, verschijnen als ‘kerstbal’ op de markt. De natuur, muziek en moderne kersttradities en oude wintertradities. Enkele glasblazers specialiseren zich in kerstversiering. Het Belgisch merk Ajeko is internationaal toonaangevend. De kerstversiering van Ajeko valt op door het typische ‘glazen oogje’. Kerstballen van andere producenten hebben een metalen ring om ze te bevestigen in de boom. Die van Ajeko worden volledig in glas gemaakt. Naast de kerstballen wordt de boom afgewerkt met een piek op de top. Deze piek verwijst naar het christelijke kerstverhaal, waarbij een ster de geboorte van Jezus verkondigt.