Iedereen heeft elk jaar een eigen feestdag: de verjaardag. Op die dag wordt de geboortedag herdacht. Jong of oud, de verjaardag is voor velen een bijzondere dag die ze jaarlijks met vrienden en familie vieren. Het zingen van een verjaardagslied, het opzetten van een verjaardagskroon, taart eten, kaarsjes uitblazen en het liefst ook een cadeautje krijgen. Het zijn de populaire tradities die bij een verjaardagsfeest horen. Wanneer kinderen vriendjes uitnodigen geldt er in veel gezinnen de afspraak dat je het aantal kinderen mag uitnodigen gelijk aan het cijfer van je verjaardag. In veel families is het een jaarlijkse gewoonte om met de hele familie rond de jarige en de taart te poseren voor de foto of film. Veel van deze rituelen hebben een rijke geschiedenis of een diepere betekenis.
Lang zal hij leven! Lang zal zij leven! Lang zal hij/zij leven in de gloria! In de gloriaaaaa!
Hiep Hiep, Hoera! Hieperdepiep! Hoera!
Lang zal hij/zij leven!
Vrienden en familie sturen de jarige verjaardagswensen. Vandaag worden vooral digitale berichtjes gestuurd, tot voor kort was het versturen van een verjaardagskaart per post een populaire traditie. Verjaardagskaartjes zijn er in alle kleuren, vormen en formaten. Lang zal hij/zij leven, is niet alleen een verjaardagswens die veel kaartjes siert, het is ook het populairste Nederlandstalige verjaardagsliedje. We zingen het uit volle borst mee om de jarige te eren, vaak gevolgd door Happy Birthday to you.
Happy Birthday to you
Oorspronkelijk had het lied Happy Birthday to you een andere tekst. In 1893 maken de Amerikaanse zusjes Mildred en Patty Hill het lied ‘Good Morning to all’ voor de leerlingen van hun school. Het liedje wordt een klassieker in Amerika. In 1924 verandert Robert Coleman de tekst naar ‘Happy Birthday to you’ en publiceert dit in een liedjesbundel. De nieuwe versie wordt wereldwijd bekend en is tot vandaag een populair verjaardagslied. Happy birthday to you zijn voor veel kindjes de eerste Engelse woorden die ze leren, het is een klassieker. Naast de originele Engelse tekst zingen vandaag velen een variant. Happy birthday to you, in de wei staat een koe is ondertussen al even bekend als het origineel.
Taart met kaarsjes
De verjaardagstaart aansnijden is een belangrijke en eervolle taak voor de jarige. Maar voor de taart mag aangesneden worden, moeten de kaarsjes worden uitgeblazen. Het aantal kaarsjes vertelt hoeveel jaar de jarige wordt. Als de jarige alle kaarsjes op de taart in één keer kan uitblazen, mag hij of zij een wens doen. Elk jaar wordt dat een beetje moeilijker want veel kinderwensen zijn makkelijker te vervullen dan de wensen van volwassenen.
Meisje blaast kaarsjes uit op verjaardagstaart, Aarsele, 1983
Jonge vrouw bij verjaardagstaart, Oostakker, 1963
Zussen blazen kaarsjes van verjaardagstaart uit, 1966
Familie viert derde verjaardag van kindje, 1973
Meisje blaast kaarsen van verjaardagstaart uit, 1977
Gezin viert vijfde verjaardag van dochter, 1958
Jongen bij verjaardagstaart, 1954
Meisje blaast kaarsjes van verjaardagstaart uit
Jarige blaast kaarsjes uit, Brugge, 1983
Verjaardagskroon
De jarige is de ster van de dag en mag daarom een verjaardagskroon opzetten. Op school is het maken van de kroon voor de jarige kleuter een hele belevenis. Het vieren van de verjaardag was lang het voorrecht van ‘gekroonde hoofden’, koningen en andere edellieden. De Egyptische farao’s en Romeinse keizers zouden het concept van het vieren van een verjaardag geïnstalleerd hebben. De verjaardag was dan niet het herdenken van de geboortedag maar van de kroning. Ook vandaag vinden jaarlijks veel vieringen rond de verjaardag van een gebeurtenis plaats.
Jarige blaast kaarsjes uit, Brugge, 1987
Jongen en meisje blazen kaarsjes van verjaardagstaart uit
Jongen met kroon bij verjaardagstaart, Gent, 1978
Meisje met kroon bij verjaardagstaart, ca. 1983
Jongen Rudy met kroon blaast verjaardagskaarsjes uit, 1969
Sweet sixteen, Abraham, Sarah en andere speciale verjaardagen
De eerste verjaardag vieren is natuurlijk een heel bijzondere verjaardag. De zestiende verjaardag vieren krijgt ook veel bijklank want vanaf dan krijgen tieners enkele bijkomende vrijheden. Deze verjaardag vieren is steeds meer geïnspireerd op de Amerikaanse Sweet Sixteen party, met veel glitter en glamour en vooral veel vrienden. Ook achttien worden, de dag waarop jongeren officieel volwassen zijn, wordt vaak stevig gevierd. De tiener krijgt meer vrijheden, maar ook rechten en plichten. In 1990 wordt de leeftijd om volwassen te worden verlaagd van 21 naar 18.
Vanaf de vijftigste verjaardag wordt elk nieuw tiental, de spreekwoordelijke nieuwe voordeur, gevierd met een symbolische naam: 50-jarigen worden gevierd als Abraham of Sarah, 60-jarigen als Isaak of Elisabeth, 70-jarigen worden Jacob en Anna, 80-jarigen Jozef en Deborah, 90-jarigen Antonius en Ruth. 100-jarigen worden Methusalem of Judith. Het vieren van een eeuwling is lang een uitzonderlijke gebeurtenis geweest, waarbij de hele buurt, dorp of stad meewerkte om de jarige in de bloemetjes te zetten. Soms werd een heuse stoet opgezet waarbij het leven van de 100-jarige geëvoceerd werd.
Jouw verjaardag in de collectie? Bekijk onze oproep.
Kenniscentrum over het erfgoed van het dagelijks leven
Studio Alijn is te bezoeken na afspraak tijdens weekdagen
van 10:00 tot 17:00 via studio@huisvanalijn.be of
T 09 235 38 00.
Adres Studio Alijn
Kraanlei 69, 9000 Gent
